Zabezpieczenie ryzyka w handlu zagranicznym.

Autor: Andrzej Puta

Akredytywa a brak kapitału w Handlu Zagranicznym

	Spis Treści   Wstęp Akredytywa dokumnetowa Trata handlowa Gwarncja bankowa w imporcie Inkaso a'vista w imporcie

Wstęp

Wielu przedsiębiorców na co dzień handlujących z kontrahentami z krajów zagranicznych (eksport /import) nie zdaje sobie sprawy lub bagatelizuje ryzyka związane z realizowanymi transakcjami. Każda transakcja handlowa niesie ze sobą ryzyka dla obu stron takie jak: utrata towaru, brak zapłaty za towar, dostarczenie towary niewłaściwego itp. Ryzyka te stając się faktem mają nierzadko znaczący oddźwięk na sytuacji ekonomicznej firmy: pogorszenie płynności, utrata dobrej marki na rynku, dodatkowe koszty. Myśląc że mi to się na pewno nie zdarzy, zadajmy i odpowiedzmy zarazem sobie na jedno proste pytanie: Czy łatwo było przewidzieć te wydarzenia? - atak na WTC, utworzenie polskiej strefy w Iraku czy wejście Chin do WTO. Jeśli Państwo potrafiliście przewidzieć te wydarzenia to możecie spać spokojnie, jeśli nie to warto przeczytać ten artykuł aby choć trochę uzmysłowić sobie w jaki sposób istniejące zagrożenia można ograniczać nie handlując w tzw. rachunku otwartym.

Świat jest dość spory i mało przewidywalny. Nawet przy galopującej technologii i mentalnie coraz mniejszej odległości między przeciwległymi krańcami globu zaufanie w handlu jest wciąż ograniczone, a przedsiębiorcy chcą handlować z coraz to odleglejszymi regionami świata

Stosowanie zabezpieczeń w Handlu Zagranicznym wynika między innymi z poniżej wymienionych czynników (zdarzeń / sytuacji) występujących w codziennym handlu a mianowicie:

Eksporterzy

• Presja ze strony odbiorcy na wydłużenie terminów płatności,
• Presja ze strony odbiorcy na powiększenie limitów kupieckich,
• Ryzyko komercyjne odbiorcy,
• Ryzyko polityczne kraju odbiorcy,
• Utrzymanie płynności finansowej,
• Kontrola terminowości spływu należności,
• Ryzyko kursu walutowego,
• Szybkie i jasne zasady rozliczania kontraktów,

Importerzy

• Presja ze strony dostawcy na zabezpieczenia zakupów,
• Alternatywa dla przedpłaty za towar,
• Chęć odroczenia terminu płatności,
• Zwiększenie limitów w kredycie kupieckim,
• Specyfika towarów,
• Dążenie do kontroli wykonania zobowiązań dostawcy

Najbardziej rozpowszechnione produkty bankowe służące zabezpieczaniu transakcji w Handlu Zagranicznym to:

• Akredytywy Dokumentowe,
• Traty Handlowe,
• Gwarancje Zagraniczne,
• Inkasa Dokumentowe,

Akredytywa dokumnetowa

Nieodwołalne zobowiązanie banku importera do zapłaty eksporterowi określonej sumy ( zwykle związanej z kontraktem) pod warunkiem przedstawienia do banku (w określonym terminie) wymaganych przez importera dokumentów potwierdzających wysłanie towaru z zagranicy. Jest to swoista gwarancja zapłaty dla eksportera umożliwiająca także wcześniejsze pozyskanie przez niego środków (dyskonto akredytyw przez BANK) a dla importera dająca możliwość odroczenia płatności za towar - nawet do 1 roku.

1) Wniosek o wystawienie akredytywy do banku ( firma musi mieć zdolność kredytową), jest on rozpatrywany za każdym razem (około 10 dni, decyzja z analiza firmy) lub jest możliwość ustanowienia linii na akredytywy (na 1 rok) i wówczas firma tylko składa wniosek bez dodatkowej analizy (czas realizacji jest znacznie krótszy do 2-3 dni), bank wymaga zabezpieczenia od klienta w obu przypadkach, koszty akredytywy są różne w zależności od banku ale ich wysokość nie jest współmierna z ograniczeniem strat mogących zaistnieć podczas realizacji transakcji,
2) Wystawienie akredytywy,
3) Awizacja akredytywy,
4) Wysyłka towaru,
5) Prezentacja dokumentów,
6) Przesłanie sprawdzonych dokumentów do banku importera,
7) Wypłata należności z akredytywy,
8) Przesłanie dokumentów do importera.

Eksporter może uzyskać zapłatę za towar wcześniej niż wynika to z warunków akredytyw dając ją do dyskonta przez bank. Bank wypłaca eksporterowi środki po dyskoncie, otrzymując w terminie płatności akredytywy refundacje od banku importera. Co więcej w celu ograniczenia ryzyka związanego z krajem z jakiego pochodzi akredytywa (np. pewne regulacje prawne w krajach Dalekiego Wschodu są specyficzne dla tamtego regionu, zagrożenie wojną Irak , blokada transferów zagranicznych jaka miała miejsce w Rosji ), mogą spowodować blokadę realizacji akredytywy. Dlatego otrzymując akredytywę z kraju o podwyższonym ryzyku warto jest dokonać potwierdzenia tej akredytywy przez swój lokalny bank co powoduje przejęcie zobowiązania przez bank krajowy - prawo lokalne i w przypadku wymienionym powyżej zdarzeń w kraju banku wystawiającego akredytywę pozwoli na jej realizacje.

Dyskonto oraz potwierdzenie akredytywy.

1) Wniosek o wystawienie akredytywy do banku
2) Wystawienie akredytywy,
3) Potwierdzenie akredytywy,
3') Wysyłka towarów,
4) Prezentacja dokumentów (po wysyłce towarów),
5) Przesłanie sprawdzonych dokumentów do banku importera,
6) Zawiadomienie o płatności,
7) Wypłata należności w ramach dyskonta ,
8) Przesłanie dokumentów do importera.

Trata handlowa

Trata Handlowa jest to dokument zawierający podobne informacje co "weksel" określający kto komu ma zapłacić, za co, jaką kwotę i w jakim terminie i gdzie etc. Ten rodzaj płatności jest mniej formalny niż akredytywa gdzie są opisane warunki dostawy, dokumenty niezbędne do prezentacji etc. Trata w celu zwiększenia "siły" tego rodzaju zabezpieczenia powinna być z awalem banku importera

• traty mają najlepsze zastosowanie w transporcie morskim z uwagi na długi okres dostawy towarów. Sama trata bez awalu jest tylko sposobem na polepszenie realizacji transakcji.
  
  

1) Wysyłka towaru (transport morski).
2) Prezentacja dokumentów wysyłkowych wraz z tarta handlową,
3) Przesłanie sprawdzonych dokumentów do banku importera,
4) Wydanie dokumentów w zamian za akceptację traty i awal banku na tracie,
4a) Odbiór towarów w porcie za przedstawieniem dokumentów przewozowych,
5) Wysłanie SWIFT do banku eksportera informującego o dacie płatności,
6) Zdyskontowanie na rzecz Eksportera należności potwierdzonej tratą ,
7) Zapłata w dacie płatności wykazanej na tracie handlowej,

Gwarncja bankowa w imporcie

Jest to dokument wystawiany przez bank gwarantujący zapłatę - podobne działanie do akredytywy. Różnica jest jednak w egzekwowaniu wypłaty z gwarancji , która to podlega prawu kraju w jakim została wystawiona (Irak , Iran, Chiny etc. maja swoje regulacje) natomiast akredytywy regulują międzynarodowe przepisy UCP 600 z 2007 roku (poprzednie UCP 500 z 1993 roku) i każdy wystawca (bank Chiny, Irak , Iran - poza drobnymi wyjątkami w potwierdzaniu akredytyw którego się nie stosuje np. w Chinach - tylko ciche) musi się do nich stosować niezależnie od własnego prawa.

1) Wniosek o wystawienie gwarancji,
2) Wystawienie gwarancji przez bank importera,
3) Awizacja gwarancji,
4) Wysyłka towarów oraz wysyłka dokumentów z fakturą do zapłaty,
5) Odbiór towaru i zapłata w terminie faktury,
6) Roszczenie z gwarancji jeżeli zapłata od importera nie nastąpi,
7) Wypłata z gwarancji,

Inkaso a'vista w imporcie

Jest to forma zabezpieczenia transakcji handlowej z wykorzystaniem dokumentów towarzyszących transakcji. Jest to jedna z najczęściej stosowanych form przy zabezpieczaniu transakcji handlowych.

1) Wysyłka towaru,
2) Prezentacja dokumentów wysyłkowych,
3) Przesłanie dokumentów do banku importera,
4) Wydanie dokumentów w zamian za płatność,
4a) Odbiór towarów w porcie za przedstawieniem dokumentów,
5) Wysłanie należności do banku eksportera,
6) Zapłata należności eksporterowi,

Rozwój Handlu Zagranicznego jest zjawiskiem trwałym i będzie dalej występował z uwagi na różnice w występowaniu pewnych zasobów gospodarczych, kosztów wytworzenia, alokacji kapitałów oraz zmieniających się warunków gospodarczych oraz klimatycznych. Biorąc pod uwagę specyfikę towarów będących przedmiotem transakcji oraz nie przewidywalność pewnych procesów gospodarczych oraz ludzkich zachowań stosowanie zabezpieczeń jest nie uniknione. Istniejąca obecnie gama produktów bankowych służących do zabezpieczania transakcji handlowych w handlu zagranicznym daje możliwość spokojnego snu i realizowania biznesu bez strat. Koszt jaki musi ponieść przedsiębiorca w przypadku skorzystania z zabezpieczenia w formie akredytywy, trat handlowych, gwarancji czy inkasa etc. jest niewspółmiernie niski ze skalą ograniczenia ryzyka poszczególnych transakcji handlowych z jednoczesnym uzyskaniem niepieniężnych korzyści w postaci - rozwoju stosunków handlowych z partnerami (większa sprzedaż, nowe rynki, korzystniejsze warunki sprzedaży).