Zmiany

Autor: Małgorzata Pintera

Przewidywane zmiany w polskim eksporcie

Polityka proeksportowa

W najbliższych latach na zmiany w eksporcie na wschód największy wpływ będzie miało:

• wejście polski do Unii Europejskiej,
• stan i kondycja wschodnich rynków,
• a także polska polityka proeksportowa.

Szacuje się, że Polska nigdy nie osiągnie takiego samego poziomu eksportu żywności jak w 1997 roku. Kryzys został umiejętnie wykorzystany przez państwa Unii Europejskiej i Stany Zjednoczone. Rządy tych państw widząc załamania na rynku rosyjskim natychmiast wprowadziły:

• różnego rodzaju instrumenty wspierania eksportu,
• gwarancje dla eksporterów, ubezpieczenia,
• korzystne kredyty,
• czy też zwiększyli subwencje.

Unijne towary zaczęły stopniowo wypierać polski eksport. Przyczyną spadku polskiego eksportu jest zwiększenie produkcji krajowej. Duża dewaluacja daje szanse rozwoju wielu rosyjskich producentom, duże rozbieżności między ceną importową a krajową, zwiększył popyt na dużo tańsze towary produkcji krajowej. Prawdopodobnie trend spadkowy będzie się utrzymywać przez najbliższe lata i polscy eksporterzy bez wsparcia państwa nie będą w stanie konkurować na rynku rosyjskim.

W ramach zjednoczenia z Unią Europejską Polskę będzie obejmować wspólna polityka handlowa. Wspólna polityka handlowa oznacza:

• wspólna walutę EURO,
• wspólną zewnętrzną taryfę
• i korzystanie ze wspólnych środków wspierania eksportu pochodzących z unijnego budżetu.

Oznaczać to będzie brak możliwości posługiwania się kursem walutowym jako instrumentem wspierania eksportu, ani też innymi dotychczas stosowanymi narzędziami wspierania eksportu.
Wspólna zewnętrzna taryfa, oznaczać będzie zmiany dostępu do Polskiego rynku, w przypadku pogorszenia, negocjowana będzie możliwość uzyskania rekompensaty.

Członkostwo w Unii przyniesie tez kilka pozytywnych skutków w polskim handlu zagranicznym, jak np. pomoc finansowa w celu restrukturyzacji i wspierania eksportu, zgodnie z zasadami Unii Polska będzie korzystać z tych samych środków wspierania eksportu co unijnii eksporterzy, ze środków publicznych. Ponadto kosztowne i skomplikowane postępowania antydumpingowe i antysubsydyjne nie będą już prowadzone indywidualnie przez polski rząd, ale przez grupę specjalistów z Komisji Europejskiej.

Nie zmieni się dostęp do polskiego rynku dla krajów WNP, ponieważ są one objęte przez Unię systemem jednostronnych preferencji GSP, więc polskie członkostwo nie wpłynie negatywnie na handle z tymi krajami. Wchodząc do Unii Polska będzie musiała wycofać wzajemne koncesje, które zostały udzielone w szerszym zakresie, niż Unia. Dotyczyć to będzie dwustronnych umów o wolnym handlu podpisanych z krajami bałtyckimi. Jednak nie powinno to wpłynąć negatywnie na handel z tymi krajami. Prawdopodobnie Estonia, która również znajduje się w pierwszej grupie w tym samym czasie co Polska uzyska członkostwo. Litwa i Łotwa również ubiegają się o członkostwo i zostały zakwalifikowane do 2 grupy. Wspólne członkostwo w Unii powinno powodować raczej wzrost wzajemnych obrotów handlowych.

Autor: Małgorzata Pintera