Artykuły informacyjne z kraju i ze świata

Powrót

: Polska

Prawo

System informacji gospodarczej w Polsce

Dotychczasowy system informacji gospodarczej jest słabo rozwinięty. Rejestr Dłużników Niewypłacalnych w Krajowym Rejestrze Sądowym nie stanowi większej wartości dla przedsiębiorców zainteresowanych sprawdzeniem wiarygodności swoich kontrahentów. Powstające w szybkim tempie "czarne listy dłużników" w Internecie są często wątpliwym źródłem informacji. Od niedawna jedynie banki mogą sprawdzać wysokość zadłużenia klientów poprzez Biura Informacji Kredytowej.

Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych jest wynikiem kompromisu między zabezpieczeniem interesu przedsiębiorcy a ochroną prywatności obywatela i interesu konsumenta. Informacje do biura informacji gospodarczej może zgłaszać tylko ten przedsiębiorca, który zawarł z biurem umowę o udostępnianiu informacji. Ma to na celu zapewnienie wiarygodności przekazywanych danych i umożliwienie ich sprawdzenia. Ustawa będzie funkcjonować na zasadzie dobrowolności. Oznacza to, że od przedsiębiorców będzie zależeć, czy i jakie informacje będą zgłaszane do biur informacji gospodarczych.

Ustawa określa również, jakie warunki muszą być spełnione, aby informacje o zadłużeniu konsumenta oraz przedsiębiorcy mogły zostać zgłoszone do biura. Informacje nie są podawane w żadnej formie do publicznej wiadomości. Przekazywanie informacji nieprawdziwych lub niezgodne z przepisami ujawnianie osobom trzecim informacji otrzymanych z biura podlega grzywnie do 30 tys. zł.

Ważnym elementem jest uproszczenie formalności. Biuro ujawnia informacje gospodarcze w drodze teletransmisji. Przekazywanie danych on-line umożliwi więc szybki dostęp do informacji i bieżącą jej aktualizację, pozwoli również ograniczyć koszty.

Korzystanie z biur informacji kredytowej jest bardzo popularne w krajach Unii Europejskiej. Doświadczenia takich instytucji, jak SHUFA w Niemczech czy Experian z Wielkiej Brytanii zostały wykorzystane przy tworzeniu przepisów ustawy.

Funkcjonowanie biur informacji gospodarczej powinno ułatwić uzyskanie kredytu. Firmy przestaną przerzucać koszty obsługi złych długów na rzetelnych klientów. Najważniejszym efektem będzie jednak zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Projekt ustawy został opracowany w oparciu o przyjęte przez Radę Ministrów "Założenia do pakietu Przede wszystkim Przedsiębiorczość" i poddany uzgodnieniom międzyresortowym. Tekst ustawy został opublikowany w Dzienniku Ustaw nr 50 poz. 424 z 25 marca 2003 r. Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.

Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych

Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych (Dz. U. Nr 50 poz. 424 z 25 marca 2003 r.) określa zasady i tryb udostępniania przez przedsiębiorców informacji o zwłoce w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych innych przedsiębiorców i konsumentów, osobom trzecim, nieoznaczonym w chwili ich przekazywania.

Informacje, udostępniane na podstawie ustawy, nie są podawane (w żadnej formie) do publicznej wiadomości, czyli nie są dostępne dla osób niezainteresowanych.

W rozumieniu ustawy udostępnianie informacji to proces polegający na:

• przekazaniu informacji przez przedsiębiorcę do biura,
• przechowywaniu tych informacji przez biuro,
• ujawnianie tych informacji (w odpowiedzi na zapytanie).

Udostępnianie informacji osobom trzecim następuje wyłącznie za pośrednictwem biur informacji gospodarczej.

Ustawa określa szczegółowo, jakie dane składają się na informacje gospodarcze, które mogą być przekazywane do biura. Definiuje także minimalny zakres informacji, który pozwala na zachowanie ich przez biuro.

Informacje gospodarcze - to dane:

• jednoznacznie identyfikujące przedsiębiorcę przekazującego dane,
• jednoznacznie identyfikujące dłużnika,
• precyzyjnie określające rodzaj i wysokość zaległości.

Ustawa dopuszcza również przekazanie do biura:

• informacji o posłużeniu się cudzym lub sfałszowanym dokumentem,
• pozytywnych informacji dotyczących terminowego wywiązywania się z zobowiązań.

Ustawa określa formę prawną, w jakiej może być założone biuro informacji gospodarczej oraz dodatkowe warunki, które muszą być spełnione, aby biuro mogło rozpocząć wykonywanie działalności gospodarczej:

1. jedyną dopuszczoną formą prawną jest spółka akcyjna,
2. kapitał zakładowy musi być nie mniejszy niż 4 mln zł,
3. akcje mogą być obejmowane wyłącznie za wkłady pieniężne,
4. cały kapitał musi być wpłacony przed zarejestrowaniem biura,
5. w skład organów biura nie mogą wchodzić osoby karane za przestępstwa popełnione z winy umyślnej,
6. przedmiotem działalności biura jest wyłącznie pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych, określone w ustawie.

Nadzór nad biurami informacji gospodarczej, w zakresie zgodności wykonywanej działalności z ustawą i regulaminem, sprawuje minister właściwy do spraw gospodarki, który jest uprawniony do:

• zatwierdzania regulaminu zarządzania danymi, opracowanego przez zarząd biura,
• przeprowadzania kontroli biura,
• wydawania decyzji nakazującej usunięcie nieprawidłowości w określonym przez siebie terminie,
• nakładania na biuro kary pieniężnej - w przypadku nie usunięcia przez biuro nieprawidłowości.

Sprawie nadzoru i sposobu przeprowadzania kontroli w biurach informacji gospodarczej poświęcony jest w ustawie oddzielny rozdział.

Informacje do biura może zgłaszać tylko przedsiębiorca, który zawarł z biurem umowę o udostępnianiu informacji. Ma to na celu zabezpieczenie wiarygodność przekazywanych danych i możliwość ich sprawdzenia.

Kto o kim może zgłosić informacje?

Informacje o zadłużeniu przedsiębiorcy może zgłosić każdy przedsiębiorca współpracujący z biurem, natomiast informacje o zadłużeniu konsumenta - tylko przedsiębiorcy wymienieni w ustawie (m.in. banki, zakłady ubezpieczeń, operatorzy lub podmioty udostępniające usługi telekomunikacyjne, spółdzielnie mieszkaniowe, świadczący usługi przewozu osób w regularnej komunikacji publicznej, operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej).

Informację o zadłużeniu konsumenta można zgłosić do biura gdy są spełnione wszystkie poniższe warunki:

1. zobowiązanie albo zobowiązania powstały z tytułu umowy o kredyt konsumencki lub umowy o przewóz osób w regularnej komunikacji publicznej,
2. łączna kwota zobowiązań wynosi co najmniej 200 złotych,
3. świadczenie albo świadczenia są wymagalne od co najmniej 60 dni,
4. upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez przedsiębiorcę wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania informacji do biura.

Informację o zadłużeniu przedsiębiorcy można zgłosić do biura gdy są spełnione wszystkie poniższe warunki:

• zobowiązanie albo zobowiązania powstały wobec tego przedsiębiorcy z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej przez obydwu przedsiębiorców,
• łączna kwota zobowiązań wobec przedsiębiorcy wynosi co najmniej 500 złotych,
• świadczenie albo świadczenia są wymagalne od co najmniej 60 dni,
• upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez przedsiębiorcę wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania informacji do biura.

Jak powiedziano na wstępie, zgodnie z ustawą przedsiębiorca w każdym czasie może przekazać informację o posłużeniu się wobec niego podrobionym lub cudzym dokumentem, a w szczególności dokumentem potwierdzającym tożsamość lub zaświadczeniem o zatrudnieniu bądź zarobkach. W tym przypadku, przedsiębiorca jest zobowiązany poinformować osobę, której dokumentem tożsamości posłużono się, o zamiarze przekazania informacji o tym dokumencie do biura informacji gospodarczej.

Konsument lub przedsiębiorca może zażądać od przedsiębiorcy uprawnionego przez ustawę do przekazywania danych o konsumencie, przekazania do biura, z którym ten przedsiębiorca ma umowę, informacji o wywiązywaniu się przez żądającego z zobowiązań z tytułu umów o kredyt konsumencki lub związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej.

Biuro ujawnia informacje gospodarcze, uprawnionym do ich uzyskania, w drodze teletransmisji, na wniosek złożony również w drodze teletransmisji.

Regulamin zarządzania danymi może dopuszczać także inny sposób składania wniosków lub ujawniania informacji.

Zgodnie z ustawą, o konsumenta może pytać:

1. przedsiębiorca, który ma umowę z biurem o udostępnianie informacji,
2. inne biuro informacji gospodarczej,
3. biura informacji kredytowej, działające na podstawie ustawy - Prawo bankowe,
4. podmioty z administracji publicznej, które ustawa upoważnia do zasięgania informacji w biurach informacji gospodarczej w związku z prowadzeniem spraw leżących w ich kompetencji.

Warunkiem uzyskania informacji o konsumencie jest posiadanie przez pytającego upoważnienia tego konsumenta do sięgnięcia po informacje o jego zadłużeniu.

W przypadku ujawniania danych o zadłużeniu konsumenta, biuro może ujawnić również informacje o zadłużeniu powstałym w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą.

Informacje o przedsiębiorcy może otrzymać każdy, kto w sposób dopuszczony regulaminem zarządzania danymi, złoży wniosek o udostępnienie informacji.

Uzyskane z biura informacje negatywne, mogą być podstawą do odmowy zawarcia umowy lub zawarcia umowy na mniej korzystnych warunkach.

Informacje uzyskane z biura należy usunąć w terminie 90 dni od ich otrzymania.

Informacje dotyczące konsumenta nie mogą być ujawnione innym osobom (nie dotyczy to biura, które otrzymało informacje od innego biura informacji gospodarczej).

Ustawa zawiera rozdział poświęcony przepisom karnym dotyczącym kar nakładanych na biuro lub przedsiębiorców przekazujących informacje, w przypadku naruszania przez nich postanowień ustawy. Podstawowym z postanowień jest podleganie grzywnie w wysokości do 30 tys. zł. za przekazywanie do biura informacji gospodarczej nieprawdziwych informacji lub ujawnił osobom trzecim, niezgodnie z przepisami ustawy, otrzymane z biura informacje.

Projekt rządowy

Powrót