Artykuły informacyjne z kraju i ze świata

Powrót

: Polska

Innowacyjność

Efekty regionalnych strategii innowacji w Polsce

Podsumowanie raportu: Efekty regionalnych strategii innowacji w Polsce. Rekomendacje do analizy szczegółowej.

Rok 2005 przyniósł znaczącą rolę w formułowaniu polityki innowacji na poziomie regionalnym w Polsce. Proces tworzenia regionalnych strategii innowacji w 15 regionach, zapoczątkowany w 2002 roku, znalazł bowiem swoje zakończenie wraz z przyjęciem strategii przez sejmiki województw, co w efekcie nastąpiło w pierwszych miesiącach 2005 roku. Fakt ten otwiera przed regionami nowy rozdział w historii rozwoju, w którym oprócz dotychczas zdefiniowanych narzędzi interwencji, pojawiły się narzędzia wspierające tworzenie innowacji w przedsiębiorstwach. Zanim jednakże ujrzały one światło dzienne, nastąpić musiał szereg zmian w regionach, pośród których w szczególny sposób traktowane są zmiany postaw instytucji i osób oraz rozumienia problematyki innowacji. Wskazać można na następujące efekty regionalnych strategii innowacji.

• Zastosowana metodyka przyczyniła się do powstania konsensusu na rzecz definiowania regionalnych strategii innowacji, jednakże siła oddziaływania konsensusu różniła się znacząco pomiędzy poszczególnymi grupami instytucji, wskazanymi jako kluczowe w podnoszeniu innowacyjności regionów. Wszystkie regiony wskazały potrzebę pogłębiania konsensusu, szczególnie w perspektywie realizacji szerszej ilości działań w okresie implementacji strategii. Istotnym efektem jest sam fakt definiowania potrzeby konsensusu i świadomości jego kluczowej roli w regionie. W rezultacie wskazana została potrzeba przeniesienia punktu ciężkości w zakresie mechanizmów tworzenia konsensusu z mechanizmów zbiorowych konsultacji na realizację projektów w partnerstwie instytucji regionalnych.
• Zdefiniowanie regionalnych strategii innowacji znacząco przyspieszyło proces formułowania polityki innowacji na poziomie regionalnym. Powodem zmian było zdefiniowanie narzędzi tej polityki, które wcześniej nie znalazły swojego miejsca w dokumentach strategicznych w regionach, jak również pojawienie się zaplecza finansowego na implementację tych narzędzi w postaci funduszy strukturalnych. Można zatem wskazać na zależność przyczynowo–skutkową pomiędzy strategiami innowacji i funduszami strukturalnymi a polityką innowacji.
• Proces budowania regionalnych strategii innowacji wprowadził nową jakość identyfikacji roli małych i średnich przedsiębiorstw w rozwoju regionów. Powszechne jest przekonanie o konieczności tworzenia warunków w regionach do powstawania innowacji w przedsiębiorstwach. Jednak mimo, iż większość ocen wskazuje na kluczową rolą MSP w podnoszeniu innowacyjności regionów, w sposób szczególny wskazuje się ich otoczenie jako stymulatora zachowań innowacyjnych firm dedykując im instrumenty oddziaływania i wsparcia.
• Wraz z przyjęciem metodyki budowania regionalnych strategii innowacji zainicjowane zostało w regionach przekonanie o potrzebie zintegrowanego podejścia do rozwoju poprzez innowacje. Podejście to charakteryzuje się równoległym oddziaływaniem na wszystkie elementy regionalnego systemu innowacji. Proces implementacji strategii, z uwagi na rozproszone źródła jego finansowania, wskazał jednakże, iż podtrzymanie tego podejścia jest szczególnie trudne. Poważnym utrudnieniem jest ponadto niezależność instytucji w regionach i brak mechanizmów zachęt, poprzez które instytucje te podejmowałyby działania zapisane w strategiach.
• Proces badawczy charakterystyczny dla każdej regionalnej strategii innowacji oraz zastosowane narzędzia konsultacji społecznych przyczyniły się do zwiększenia umiejętności regionów w definiowaniu barier rozwoju innowacyjnego. W efekcie stworzone zostały warunki, w których regiony są w stanie kontrolować poziom osiągniętych rezultatów i na bieżąco definiować ograniczenia i bariery rozwoju.

Jak wynika z przeprowadzonej analizy, efekty tworzenia regionalnych strategii innowacji zauważalne są w wielu wymiarach i wielu obszarach. Jednakże należy podkreślić, iż efekty procesu ich implementacji będą znacznie większe. Wynika to z faktu braku zauważalnych skutków ekonomicznych strategii z uwagi na zbyt krótki okres implementacji, po jakim prowadzone były analizy.

Procesowi tworzenia i implementacji regionalnych strategii innowacji towarzyszy głębokie zainteresowanie instytucji centralnych, w szczególności Ministerstwa Gospodarki i Pracy, Ministerstwa Nauki i Informatyzacji oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Zainteresowanie to wynika z chęci wykorzystania zdefiniowanych w regionach danych, które mogą stanowić istotne źródło wiedzy do tworzenia narzędzi polityki innowacji na poziomie krajowym i koordynacji działań regionalnych. Wyrazem zapotrzebowania są zdefiniowane obszary badawcze, ujęte w rekomendacjach do szczegółowej analizy regionalnych strategii innowacji. Zgodnie zatem z określonymi potrzebami, niniejszy raport wskazał na potrzebę przeprowadzenia kilkunastu analiz cząstkowych regionalnych strategii innowacji, z których znacząca część dotyczy procesu implementacji tych strategii. Wielowymiarowość i wielowątkowość strategii innowacji uniemożliwia bowiem przeprowadzenie jednej zintegrowanej analizy. Rozwiązaniem wynikającym z niniejszej analizy, wskazanym jako niezbędne zarówno po stronie potrzeb regionów jak i instytucji centralnych, jest stworzenie systemu monitoringu realizacji strategii oraz poziomu rozwoju innowacyjnego z zastosowaniem wskaźników na obu poziomach. W efekcie wskazane w niniejszym raporcie zmiany w świadomości oraz zmiany w zachowaniu instytucji regionów będą mogły być rozwinięte o efekty ekonomiczne.

PARP

Powrót