W 1927 r. profesor Elton Mayo i jego współpracownicy zostali zaproszeni przez inżynierów Western Electric Company w Hawthorne do przeprowadzenia badań nad wydajnością robotników. Badania wykazały, że istotny wpływ na wydajność pracy mają następujące dwa czynniki:
- Uwaga poświęcona pracownikom ze strony przełożonych,
- Powstawanie nieformalnych grup, opartych na przyjacielskiej współpracy, które same określają normy wydajności i wymagają od członków zespołu ich realizacji.
Tym sposobem został odkryty czynnik ludzki determinujący wydajność pracy (efekt Hawthorne). Do elementów ekonomiczno - fizjologicznych Taylora, określających wydajność pracy, zostały dodane potrzeby przynależności do grupy.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
We wszystkich badaniach jakie przeprowadził Elton Mayo, podczas całej swojej kariery, szczególną rolę odegrała metoda wywiadu z pracownikami. Oto zestaw zasad, jakimi powinny się posługiwać osoby przeprowadzające wywiady podczas badania organizacji:
- Poświęć całą uwagę osobie, z którą prowadzisz wywiad, i daj jej to wyraźnie odczuć.
- Nie mów, lecz słuchaj.
- Nigdy nie dyskutuj i nie dawaj rad.
Zwróć uwagę na to:
- co dana osoba chce powiedzieć,
- czego nie chce powiedzieć,
- czego nie może powiedzieć.
- W czasie słuchania spróbuj naszkicować w wyobraźni wstępną charakterystykę rozmówcy, korygując ją w toku rozmowy. Sprawdzając tę charakterystykę, podsumuj od czasu do czasu to co zostało powiedziane, umożliwiając w ten sposób sprecyzowanie poglądów. Rób to zawsze z największą rozwagą, to znaczy wyjaśniaj, ale niczego nie dawaj ani nie przekręcaj.
(
Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism, praca zbiorowa pod red. J. Kurnala, PWE, Warszawa 1972)