Powrót

Handel Polski z Niemcami do 2001 roku.

Polsko-niemieckie obroty handlowe w latach 1996-2002 (w mln USD):

	1996	1997	1998	1999	2000	2001	01-03.2002
Obroty	17.583	18.668	22.674	21.487	22.744	24.459,8	5.842,4
Eksport	8.417	8.484	10.233	9.904	11.043	12.414,2	2.968,2
Import	9.166	10.184	12.441	11.583	11.701	12.045,6	2.874,2
Saldo	-749	-1.700	-2.208	-1.679	-658	+368,6	+ 94,0

RFN jest od 1990 roku dla Polski największym partnerem handlowym. Na koniec 2001 r. 34,4% polskiego globalnego eksportu i 24,0% polskiego importu przypada na rynek niemiecki. W polskim eksporcie do krajów Unii Europejskiej udział Niemiec wynosi 49,7%, w imporcie odpowiednio 39,0 %. Od 1996 r. Polska miała z całym rynkiem niemieckim ujemne saldo obrotów handlowych. Na koniec 2001 r. osiągnęło dodatni dla Polski poziom (+ 368,6 mln USD). Po trzech miesiącach 2002 r. było ono nadal dodatnie i wynosiło 94 mln USD. Odnotowano spadek dynamiki w eksporcie i imporcie odpowiednio: 89,9% i 97,5%.

Do najważniejszych towarów w polskim eksporcie do Niemiec w 2001 r. nale-żały: maszyny i urządzenia nieelektryczne, meble wraz ze sprzętem ośw. i domami, pojazdy drogowe (PCN 87), odzież z dzianin i tkanin, maszyny i urządzenia elektryczne. W polskim imporcie z RFN w r. 2001 dominowały wyroby gotowe. Prawie 45% wartości całego niemieckiego eksportu do Polski stanowiły środki transportu, głównie samochody oraz maszyny i urządzenia jako dostawy służące w większości do uruchamiania produkcji na eksport.

Wymianę towarową Polski z Niemcami cechuje:

• kontynuowanie procesu towarowej restrukturyzacji polskiego eksportu na rynek niemiecki (udział wartości towarów rolno-spożywczych w polskim eksporcie przekracza nieco poziom 5 %, surowców (prawie 4%) i półfabrykatów (poniżej 10%), pozostałe 81% to wyroby gotowe o najwyższej dynamice wzrostu w tym wysoko-przetworzonych 70%),
• spadek udziału odzieży szytej w Polsce w przerobie uszlachetniającym na rzecz rosnącego eksportu do Niemiec gotowych artykułów włókienniczych,
• dywersyfikacja asortymentowa polskiego eksportu (w r. 2001 odnotowano 5,5 tys. pozycji towarowych) z czego 2,5 tys. pozycji o jednostkowej wartości powyżej 125 tys. euro.
• duża liczba polskich podmiotów gospodarczych uczestniczących w wymianie handlowej. W r. 2001 było to 21,5 tys. firm w eksporcie (w tym ponad 80 % z sektora prywatnego) i ok. 47,6 tys. przedsiębiorstw w imporcie,
• nabiera znaczenia kooperacja przemysłowa, przy czym współpraca ta dotyczy przede wszystkim przemysłu motoryzacyjnego

Umowa z 1990 roku reguluje współpracę polskich i niemieckich przedsiębiorstw realizujących kontrakty o dzieło. Na okres 2000/2001 strona niemiecka ustaliła limit dla Polski w wysokości 22.710 osób i na okres 2001/2002 w wysokości 22.950 osób. Z ogólnej liczby delegowanych fachowców ok. 32% zatrudnionych jest w budownictwie i konserwacji zabytków, reszta w innych gałęziach przemysłu, głównie w leśnictwie i energetyce. Obroty brutto polskich firm usługowych na rynku niemieckim wyniosły w r. 2000/01 ok.1,69 mld DM, stopień wykorzystania kontyngentu 92,0%. Głównym problemem we współpracy polsko-niemieckiej jest wciąż utrudniany przez administrację niemiecką dostęp do rynku niemieckiego polskich firm usługowych. Na terenie RFN działa obecnie niewiele ponad 500 polskich firm.

Według danych na dzień 31.12.2001 r. łączna wartość zainwestowanego przez firmy RFN kapitału wyniosła 7,1 mld USD plasując inwestorów niemieckich na trzecim, po Francji i Stanach Zjednoczonych, miejscu. Wśród 906 największych inwestorów na liście PAIZ znajduje się 207 firm niemieckich. Szacuje się, że w Polsce zainwestowało ponadto ok.2 mld USD ponad 6.000 firm niemieckich, przeważnie małych i średnich, często rodzinnych. Kapitał niemiecki lokowany jest w sektorze bankowo-finansowym, handlu detalicznym i hurtowym, przemyśle motoryzacyjnym, materiałów budowlanych, spożywczym i chemicznym. Najwięcej firm z udziałem kapitału niemieckiego działa w okolicach Warszawy, Katowic, Gdańska, Wrocławia, Poznania, Szczecina, Słupska, Bydgoszczy i Koszalina. Najwięksi inwestorzy niemieccy to : Bayerische Hypo- und Vereinsbank, Metro AG, Reemtsma, Commerzbank AG, British American Tobacco, Aral, Deutsche Bank AG, Volkswagen, Allianz, Dyckerhoff. Polskie zaangażowanie kapitałowe w Niemczech szacowane jest na 250 mln DM.

Strona polska i niemiecka osiągnęły porozumienie nt. wprowadzenia zmian do Umowy między RP a RFN z 10.11.1989 r. w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji oraz Umowy z 18.12.1972 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania. Podpisanie obu znowelizowanych porozumień planowane jest w najbliższym czasie.

W Polsce otworzyło swoje przedstawicielstwa i oddziały kilkanaście największych niemieckich banków. W 1999 r. nastąpiło przesunięcie Polski z III do II kategorii ryzyka w systemie gwarancji niemieckiego towarzystwa ubezpieczającego kredyty eksportowe Hermes.

Niemiecki rząd jest generalnie pozytywnie nastawiony do rozszerzenia UE i wspiera polskie aspiracje w tym zakresie. Uwzględniając obawy własnego elektoratu opowiada się jednoznacznie za długimi okresami przejściowymi, chroniącymi dostęp do niemieckiego rynku pracy. Środowiska biznesowe i samorząd gospodarczy optują jednoznacznie za szybkim rozszerzeniem, ale jednocześnie uwzględniają ochronę interesów własnych firm usługowych i budowlanych. Niemiecka opinia publiczna jest nastawiona do rozszerzenia UE niechętnie. Po Francji, W. Brytanii i Austrii odsetek ludności opowiadający się za szybką akcesją Polski do UE jest najniższy i wynosi ok. 47%. Niemieckie społeczeństwo zmienia jednak swoje nastawienie na skutek przyśpieszenia całości procesu.

Intensywnie rozwija się współpraca gmin i województw przygranicznych (zachodniopomorskiego, lubuskiego, dolnośląskiego) z landami Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorze Przednie oraz w ramach istniejących obecnie 4 euroregionów: NYSA, SZPREWA-NYSA-BÓBR, PRO EUROPA VIADRINA, POMERANIA. Na szczeblu regionalnym działa również Polsko-Niemiecka Komisja Międzyrządowa ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej. Od 1994 roku działa polsko-niemieckie Towarzystwo Wspierania Gospodarki S.A. z siedzibą w Gorzowie Wlkp.

Źródło: dane Ministerstwa Gospodarki, CIHZ.