Exporter.pl - Azja, Filipiny 2004 - Kraj nowych możliwości.

Filipiny 2004 - Kraj nowych możliwości.

Administracja Pani Prezydent Glorii M. Arroyo uzyskujac w maju br. akceptację parlamentu w sprawie zmian podatków VAT i CIT osiągnęła kolejny, znaczący sukces w reformowaniu filipińskiej gospodarki. Jednocześnie osiągnięty w pierwszym kwartale br. wzrost gospodarczy w wysokości 5,1% oraz uzyskanie w kwietniu nadwyżki budżetowej - po raz pierwszy od czterech lat - rokują nadzieję, że pomimo wzrastających napięć politycznych, rok 2005 będzie kolejnym okresem dynamicznego rozwoju gospodarczego Filipin. Wspomniane bowiem zmiany podatku VAT i CIT, pozwolą filipińskiej administracji zmniejszyć deficyt budżetowy, największą bolączkę obecnej administracji, do poziomu 3,1% PKB w roku bieżącym i 2,1% w 2006 r.

Filipiny to państwo wyspiarskie w Południowo-Wschodniej Azji, w odległości 800 km na wschód od wybrzeży kontynentu azjatyckiego, pomiędzy Morzem Filipińskim (od wschodu) a Morzami Południowo-Chińskim, Sulu i Celebes (od zachodu), obejmujące grupę 7103 wysp i atoli koralowych, o łącznej powierzchni 298,17 tys. km2. Panuje tu klimat tropikalny z wyraźnie zaznaczonymi porami roku: chłodniejszą - od listopada do lutego, gorącą - od marca do połowy maja oraz deszczową - od połowy maja do października. Na Filipinach mieszka ok. 84,53 mln osób (lipiec 2002 r.) z których ponad 95% to Filipińczycy. Stolicą jest Manila z 1.583 tys. mieszkańców (2000 r.). Językiem urzędowym jest fili-piński (bazujący na dialekcie tagalskim) i angielski. Ponadto, w zależności od prowincji, używanych jest osiem dialektów. Walutą narodową jest filipińskie peso (Philippine Peso - PHP) równe 100 centavos. Różnica czasu między Polską i Filipinami wynosi 6 godzin (przy zmianie w Polsce czasu letniego na zimowy - 7 godzin).

Ostatnie prognozy Bangko Sentral ng Pilipinas na rok bieżący przewidują m.in. wzrost PKB w wysokości 4,8-5,5%, wzrost eksportu o 11%, wzrost wartości przekazów walutowych napływających od Filipińczyków pracujących za granicą o 10% oraz wzrost inflacji do poziomu 7,5%.

Pozytywne wyniki filipińskiej gospodarki w roku 2004 oraz w I kw. roku bieżącego zostały zauważone również przez międzynarodowe agencje ratingowe. Agencja Fitch Ratings w swoim majowym "Rating outlook" podniosła ocenę ratingową Filipin w okresie długoterminowym z "negatywnej" na "stabilną".

Nasilenie tendencji wzrostowych

Rok 2004 dla Filipin, pomimo wewnętrznych napięć politycznych związanych z wyborami prezydenckimi i walką zbrojną z partyzantką muzułmańską oraz wzrostem cen ropy naftowej, należy uznać jako pomyślny. W roku tym umocniły się tendencje wzrostowe w filipińskiej gospodarce. Według danych National Statistical Coordination Board wzrost produktu krajowego brutto był najwyższy od dziesięciu lat. Nastąpiło przyspieszenie dynamiki w trzech głównych sektorach gospodarki.

Realny wzrost produktu krajowego brutto był znacznie wyższy niż w poprzednich latach i wyniósł 6,1%, (wobec 4,7% w 2003 r.), co w stosunku do planowanego tempa na poziomie 4,8-5,8% jest wynikiem zaskakującym nie tylko dla ekonomistów, ale również dla filipińskiej administracji. Głównym czynnikiem kształtującym wysoką dynamikę PKB w 2004 r. był popyt krajowy, który zwiększył się w skali roku o 6,7% dzięki silnemu i stabilnemu wzrostowi spożycia indywidualnego w wysokości 5,8% (5,3% w 2003 r.) i akumulacji brutto w wysokości 12,7% (0,1% w 2003 r.). Z kolei wzrost spożycia wynikał głównie ze wzrostu przychodów w rolnictwie oraz wzrostu wartości przekazów walutowych napływających od Filipińczyków pracujących poza granicami kraju (o 11,0%).

Według szacunku obejmującego całą zbiorowość, produkcja sprzedana przemysłu ogółem była o ponad 5,3% wyższa niż przed rokiem, wobec wzrostu 3,8% w roku 2003. Wzrost produkcji sektora budowlano-montażowego był bardzo znaczny i wyniósł 8,9% (-2,6 w 2003 r.). W produkcji rolniczej uległy zmianie niekorzystne tendencje z lat poprzednich, głównie dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym. Według wstępnego szacunku, globalna produkcja rolnicza zwiększyła się w porównaniu z rokiem 2003 o 4,9%. Wzrost sprzedaży usług w łączności i transporcie wyniósł 12,2%, a sprzedaży detalicznej o 6,8% wobec 5,8% i 5,7% odpowiednio w roku 2003.

Wyższe obroty handlu zagranicznego

Po dwunastu miesiącach 2004 roku obroty handlu zagranicznego były wyższe o 8,4% niż przed rokiem i wyniosły 79,9 mld USD, przy czym eksport rósł szybciej niż import. Eksport towarów i usług wzrósł o 14% i wyniósł 39,6 mld USD, a import o 6,3% i wyniósł 40,3 mld USD. Rok 2004 zamknął się deficytem w bilansie handlowym w wysokości 698,65 mln USD.

Największym partnerem handlowym Filipin pozostaje od kilku lat Japonia. Obroty handlowe z tym krajem w 2004 r. wyniosły 15,4 mld USD, co stanowi 19,3% wymiany handlowej Filipin z zagranicą. Kolejnymi partnerami były: Stany Zjednoczone (13,3 mld USD, tj. 16,6%), Singapur (5,7 mld USD, tj. 7,2%), Chiny (5,2 mld USD, tj. 6,5%), Tajwan (5,1 mld USD, tj. 6,5%), Hongkong (4,9 mld USD, tj. 6,1%), Niderlandy (4,0 mld USD, tj. 5,0%), Malezja (3,8 mld USD, tj. 4,7%), Korea Płd. (3,6 mld USD, tj. 4,5%), Tajlandia (2,6 mld USD, tj. 3,2%) i Niemcy (2,5 mld USD, tj. 3,1%). Łącznie wartość wymiany handlowej z tymi krajami osiągnęła wartość 66,1 mld USD i stanowiła 82,7% całkowitych obrotów Filipin z zagranicą.

W roku 2004 Filipiny odnotowały największy deficyt w obrotach towarowych z Koreą Płd., Arabią Saudyjską, Iranem i Chinami. Natomiast nadwyżki wystąpiły w obrotach towarowych z Niderlandami, Hongkongiem, Japonią i Malezją.

Największymi odbiorcami filipińskiego eksportu w 2004 roku były: Japonia (20,1% eksportu ogółem), Stany Zjednoczone (17,0%), Niderlandy (9,1%), Hongkong (7,9%), Chiny (6,7%), Singapur (6,6%), Tajwan (5,5%) i Malezja (5,2%). Łącznie na tych 8 krajów przypadło ponad 78% eksportu Filipin ogółem.

Z kolei po stronie importu Filipin głównymi dostawcami w 2004 roku były: Japonia (18,5% importu ogółem), Stany Zjednoczone (16,3%), Singapur (7,6%), Tajwan (7,3%), Chiny (6,3%), Korea Płd. (6,2%), Hongkong (4,3%), Malezja (4,2%), Tajlandia (3,7%) i Arabia Saudyjska (3,2%). Z tych 10 krajów pochodziło prawie 78% importu Filipin ogółem.

Według danych Bangko Sentral ng Pilipinas saldo rachunku bieżącego po 12 miesiącach 2004 r. wyniosło 2,09 mld USD, co oznacza wzrost o 49% w stosunku do tego samego okresu 2003 r., natomiast bilans płatniczy na koniec 2004 r. został zamknięty deficytem w wysokości 280 mln USD. Zadłużenie zagraniczne na koniec roku 2004 r. wyniosło 55,8 mld USD., a oficjalne rezerwy 16,3 mld USD.

W okresie 12 miesięcy 2004 r. obserwowano osłabianie się filipińskiego peso do dolara amerykańskiego. Średnioroczny kurs dolara był wyższy o 3,28% niż przed rokiem. W grudniu kurs dolara ukształtował się na poziomie 56,27 PHP.

Nadal trudne problemy

Od stycznia 2004 r. notowano znaczne przyspieszenie wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku. W grudniu były o ponad 9% wyższe niż przed rokiem. Średnioroczny wzrost cen konsumpcyjnych wyniósł 6% i był większy od notowanego w trzech poprzednich latach. Podniesiono przede wszystkim ceny paliw oraz usług.

Sytuacja na rynku pracy była w 2004 r. nadal trudna, pomimo pewnych symptomów poprawy. W grudniu zatrudnienie było o 0,3% większe niż w grudniu poprzedniego roku. W okresie 12 miesięcy 2004 r. przeciętne zatrudnienie zwiększyło się o 0,3%. W sektorze rolniczym zatrudnienie wzrosło o 1,7%, ale jednocześnie zmniejszyło się w sektorach nierolniczych - w przemyśle o 1,4% i usługach o 0,2%. Średnioroczna stopa bezrobocia dla 2004 r. wyniosła, według szacunków 11,7% (12,6% w 2003 roku).

Współpraca gospodarcza Polska - Filipiny

Według danych Departamentu Handlu i Inwestycji Filipin (DTI) obroty towarowe z Polską w okresie pierwszych trzech miesięcy 2005 r. wyniosły 5,38 mln USD, co stanowi prawie 150% wzrost w stosunku do tego samego okresu ub. roku. W tym wartość polskiego eksportu wyniosła 1,15 mln USD (wzrost o 382,7%) i importu 4,23 mln USD (wzrost o 120,7%). W okresie tym największą grupę towarową w eksporcie do Filipin stanowił sprzęt telekomunikacyjny (42,4% eksportu ogółem), a następnie maszyny mechaniczne i części do nich (21,4%), przetwory zbożowe (11,2%), tworzywa sztuczne (7,9%) i chemikalia nieorganiczne ( 6,4%). Z kolei w imporcie z Filipin największą grupę towarową stanowiła elektronika użytkowa (49,7% importu ogółem), a następnie orzechy i produkty z orzecha kokosowego (7,7%), pozostałe wyroby przemysłowe (5,8%), wyroby odzieżowe (5,0%), przędza włókiennicza (4,0%) i wyposażenie biurowe (3,8%).

W okresie 12 miesięcy 2004 roku polsko-filipińskie obroty towarowe (według danych DTI) osiągnęły wartość 15,05 mln USD, co stanowi spadek o 8,5% w stosunku do 2003 roku. W tym polski eksport na Filipiny wyniósł 2,53 mln USD, co stanowi spadek o 67,4% w stosunku do roku 2003, a import Polski z Filipin 12,52 mln USD, co stanowi wzrost o 44,1%. Jak wynika z powyższych danych Polska zanotowała deficyt w obrotach handlowych z Filipinami w wysokości 9,99 mln USD.

Według filipińskiej statystyki największą grupę towarową polskiego eksportu do Filipin w roku 2004 stanowiły: produkty mleczarskie o wartości 825 tys. USD, a następnie maszyny i urządzenia mechaniczne oraz ich części o wartości 298 tys. USD i chemikalia nieorganiczne o wartości 253 tys. USD. Natomiast największą grupę towarową importu z Filipin stanowiły urządzenia i komponenty elektroniczne o wartości 2,74 mln USD oraz orzechy i produkty z orzecha kokosowego o wartości 2,64 mln USD.

Z kolei polskie statystyki wykazały w 2004 roku dynamiczny wzrost polsko-filipińskiej wymiany handlowej. W okresie 12 miesięcy 2004 roku wzajemne obroty towarowe osiągnęły wartość ponad 127,2 mln USD, co stanowi wzrost o 62,7% w stosunku do roku ubiegłego. W tym polski eksport do Filipin wyniósł 20,55 mln USD (wzrost o 222,3% w stosunku do roku 2003), a import Polski z Filipin 106,65 mln USD (wzrost o 48,5%). Jak wynika z powyższego Polska zanotowała deficyt w obrotach w wysokości ponad 86 mln USD.

Według polskiej statystyki największą pozycją w eksporcie na Filipiny były statki i promy o wartości 10,99 mln USD, a następnie mleko w proszku o wartości 1,76 mln USD i monety o wartości 1,68 mln USD. Natomiast największą grupę towarową importu z Filipin stanowiły elektroniczne układy scalone o wartości 30,04 mln USD, maszyny do automatycznego przetwarzania danych o wartości 15,58 mln USD, diody i tranzystory o wartości 11,37 mln USD oraz statki i promy o wartości 10,50 mln USD.

Podsumowując, można stwierdzić, że polsko-filipińskie obroty handlowe nie są wysokie, lecz mają zdecydowanie tendencję rosnącą. Analizując udział Filipin w wymianie handlowej Polski z krajami Azji i Pacyfiku należy zauważyć, że w roku 2004 Filipiny znalazły się wśród 27 krajów tego regionu, na 12. miejscu pod względem wielkości obrotów, na 14. miejscu pod względem wielkości polskiego eksportu i na miejscu 11. pod względem wielkości importu do Polski.

O ile w statystykach Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych istnieje informacja na temat filipińskiej inwestycji w Polsce (zakup Bałtyckiego Terminalu Kontenerowego w 2003 roku o wartości 40 mln USD) o tyle w danych filipińskiego Board of Investment nie figurują informacje na temat zaangażowania polskiego kapitału na Filipinach. Zainteresowanie inwestycjami po obu stronach jest jak dotąd znikome. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy wydaje się być po pierwsze brak dostatecznej koncentracji kapitału umożliwiającego ekspansję na rynkach zagranicznych, po drugie inwestowanie w pierwszej kolejności we własnym kraju lub na rynkach znanych i bliskich, które nie wymagają obszernych badań analitycznych, a które zapewniają uzyskanie podobnych zysków przy podobnym wkładzie inwestycyjnym. W przypadku filipińskiego biznesu zainteresowanie inwestycjami koncentrowało się głównie na własnym kraju, gdzie kapitał miejscowy, tworząc z kapitałem zagranicznym wspólne przedsięwzięcia inwestycyjne, uzyskuje większe zyski przy mniejszych nakładach niż na rynkach zagranicznych. Poza tym filipiński kapitał angażowany jest w takich krajach jak Chiny i Stany Zjednoczone.

Oceniając aktualny stan współpracy gospodarczej i handlowej Polski z Filipinami należy stwierdzić, że rok 2004 był bardzo obiecującym okresem tej współpracy. Umocnienie się tendencji wzrostowych zarówno w przypadku polskiej jak i filipińskiej gospodarki oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej dały widoczny impuls do zwiększenia wzajemnej współpracy.

Rok 2004 obfitował w wydarzenia o skali niespotykanej w ponad 30-letniej historii wzajemnych stosunków dyplomatycznych. Wizyty parlamentarzystów filipińskich w Polsce i polskich na Filipinach, spotkanie premiera M. Belki z prezydent G. Arroyo w Hanoi podczas konferencji ASEM, międzyresortowe konsultacje gospodarcze w Warszawie i w Manili oraz wystawa pn. "Pierwsze Polskie Dni Biznesu w Manili" przyczyniły się do otwarcia "nowej karty" w historii polsko-filipińskich stosunków gospodarczych.

Perspektywy dalszej współpracy z Filipinami są bardzo obiecujące. W ocenie Wydziału Ekonomiczno-Handlowego Ambasady RP w Bangkoku, w kompetencjach którego są również Filipiny, wśród polskich towarów i usług, które mogą wpłynąć na zwiększenie polskiego eksportu do Filipin można wymienić:

Artykuły techniczne: statki, łodzie i promy, małe samoloty i helikoptery, maszyny i urządzenia budowlane, maszyny i urządzenia por-towe, sprzęt telekomunikacyjny, sprzęt kolejowy, maszyny i urządzenia elektryczne, samochody osobowe.
Artykuły spożywcze: mleko w proszku, gluten, skrobia, przetwory spożywcze, wyroby cukiernicze, alkohole.
Artykuły konsumpcyjne: szkło i kryształy, meble, wyroby jubilerskie.
Usługi: budowlano-montażowe, projektowe, inżynierskie, konsultingowe, dostawy "pod klucz" dla przemysłu stoczniowego, wydobywczego, kolejnictwa.

Szukając przyczyn dotychczasowego niezadowalającego, w stosunku do możliwości i potencjałów gospodarczych obu krajów, poziomu wzajemnej współpracy pomiędzy Polską i Filipinami, należy przede wszystkim stwierdzić, że Filipiny w dalszym ciągu nie są doceniane przez polskich eksporterów jako partner gospodarczy i vice versa. Tłumaczyć to można jedynie brakiem obiektywnej oceny Filipin i potencjału tego kraju. Wystarczy bowiem spojrzeć na naszych południowych sąsiadów, firmy z Czech i Węgier, które świetnie prosperują na filipińskim rynku. Udział tych krajów w wymianie handlowej Filipin z zagranicą wynosi odpowiednio 0,21% i 0,14%. Dla porównania udział Polski wynosi zaledwie 0,02%. Ponadto wartość eksportu tych krajów na Filipiny przewyższa wartość naszego eksportu, w przypadku Czech czterokrotnie i Węgier trzykrotnie.

Dobrą okazją do promocji polskiego eksportu na Filipinach będzie druga edycja wystawy "Polskie Dni Biznesu" odbywająca się w Manili w dniach 10-12 listopada br., organizowana przez Poland - Philippine Industries Co. we współpracy z Polską Izbą Handlową na Filipinach i Wydziałem Ekonomiczno-Handlowym Ambasady RP w Bangkoku. Wystawa znalazła się na liście "C" imprez targowo - wystawienniczych Ministerstwa Gospodarki i Pracy objętych systemem dofinansowania.

Biorąc pod uwagę wszystkie uwarunkowania współpracy handlowej z Filipinami, w tym dobry stan gospodarek obu krajów i koniunkturę na rynku międzynarodowym, należy mieć nadzieję, że rok 2005 pozwoli na uzyskanie podobnie dobrych wyników jak w roku ubiegłym.