Rynki zagraniczne.

Powrót

:: Arabia Saudyjska

06-07-05

2006 :: Perspektyw rozwoju polskiego eksportu do Omanu

1. Czynniki sprzyjające rozwojowi polskiego eksportu

• Sułtanat Omanu (powierzchnia: 300 tys. km kw.; ludność: 2,4 mln) dysponuje znaczącymi zasobami ropy naftowej i gazu, które stanowią podstawę jego gospodarki (45% PKB). Sytuacja gospodarcza w latach 2004-2005 kształtowała się pomyślnie w wyniku wysokich cen ropy naftowej na rynku światowym (wzrost PKB: 4,5% - 2004; 3,8% - 2005). Wartość PKB wyniosła 30,5 mld USD w 2005 r. PKB per capita osiągnął 13 tys. USD. Dochody budżetowe wynoszą 14,4 mld USD (w tym dochody z nafty i gazu - ok. 11 mld USD), a wydatki - 10,1 mld USD. Zadłużenie wewnętrzne wynosi ok. 7,5% PKB, a zagraniczne - 4,5 mld USD. Rezerwy walutowe - 4,7 mld USD (2005)
• Dobra sytuacja finansowa oraz zapotrzebowanie gospodarki Omanu na maszyny i urządzenia oraz usługi techniczne sektora elektro-energetycznego i gospodarki wodnej, sektora naftowego i gazowego, przemysłu stoczniowego i stalowego oraz rosnący import artykułów konsumpcyjnych (import Omanu w 2005 r. - 8,7 mld USD, głównie maszyny i urządzenia oraz środki transportu; towary konsumpcyjne, w tym artykuły żywnościowe)
• Dobre stosunki polityczne wraz z dwustronnymi, choć sporadycznymi, kontaktami gospodarczymi sprawiają, iż Polska jest postrzegana przez biznes omański jako kraj przyjazny i otwarty na kontakty handlowe
• Potencjał rozwoju stosunków handlowych pokazuje fakt, iż wzajemne obroty handlowe wzrosły w 2005 r. ponad trzykrotnie do poziomu 19 mln USD (6 mln USD - 2004) w wyniku zwiększenia się polskiego eksportu o prawie 400% do ok. 17 mln USD (4,3 mln USD w 2004). Eksportowano głównie urządzenia mechaniczne i elektryczne oraz wyroby stalowe. Dodatnie saldo handlowe wyniosło ok. 15 mln USD (2,6 mln USD w 2004).

2. Bariery i utrudnienia w wymianie handlowej

Ze strony omańskiej brak jest specjalnych barier dostępu do rynku (Oman jest członkiem Światowej Organizacji Handlu od 2000 r. oraz zawarł umowę o wolnym handlu z USA - 19.01.2006). Głównym utrudnieniem jest odległość geograficzna i brak bezpośrednich połączeń lotniczych i morskich. Stosunki dyplomatyczne zostały nawiązane w 1990 r., jednakże brak placówki dyplomatycznej i handlowej w Muskacie. Opieka nad rynkiem omańskim została przejęta przez Ambasadę RP w Rijadzie w 2004 r. Z powyższych względów występuje w omańskich kręgach gospodarczych stosunkowo słaba wiedza o możliwościach eksportowych polskiej gospodarki Swoje znaczenie ma też brak rozwiniętego systemu dostępu do informacji handlowych oraz danych statystycznych w Omanie. Poważną barierą dostępu dla polskich towarów konsumpcyjnych w Omanie jest brak miejscowych sieci handlowych i hurtowni. Istotnym utrudnieniem dla zagranicznych podmiotów gospodarczych jest brak jednolitych przepisów, regulujących dostęp do sfery zakupów publicznych oraz dostęp do odpowiednich informacji oraz poziom przejrzystości zasad regulujących ww. obszar działalności gospodarczej. Należy także wskazać na wysokie koszty udziału w imprezach targowych i wystawienniczych na terenie Omanu (ceny stoisk, promocji towarów, biletów lotniczych i hoteli).

Ze strony polskiej do barier subiektywnych należy zaliczyć słabą znajomość rynków regionu Zatoki Arabskiej oraz procedur handlowych. Brakuje także woli długofalowego zaangażowania na rynku, gdzie jest to podstawowym warunkiem zaufania biznesowego oraz konsekwencji w kontynuowaniu nawiązanych kontaktów. Do barier typu instytucjonalnego należą m.in. niespójna polityka gospodarcza wobec partnerów z krajów Azji i Afryki, w tym brak skutecznego systemu promocji eksportu (kredytów, ubezpieczeń i dopłat, obecności omańskich targów i wystaw na liście imprez dotowanych) oraz niedostateczna aktywność ze strony polskich instytucji i organizacji oraz brak koordynacji ich poczynań (KIG, Wspólna Rada Biznesu oraz Polsko-Arabska Izba Gospodarcza), a także niedostatek regionalnych inicjatyw eksportowych, inwestycyjnych i turystycznych. Występuje brak znajomości - szczególnie w kręgach rodzimego biznesu - znaczenia rynków państw naftowych regionu Zatoki Arabskiej.

3. Poziom konkurencyjności polskiego eksportu

Na konkurencyjność wpływa kilka istotnych czynników: cena, marka produktu, referencje użytkowania w krajach Bliskiego Wschodu, oferowane finansowanie lub kredyt kupiecki, termin dostawy i - w przypadku nieznanych dotąd na rynku produktów - gotowość dostarczenia darmowych próbek. Polska, podobnie jak inni nowi członkowie UE, jest postrzegana jako potencjalny dostawca towarów porównywalnych jakościowo z zachodnioeuropejskimi, jednakże po odpowiednio tańszych, konkurencyjnych cenach.

W aspekcie cenowym na rynku omańskim, generalnie pozytywnie można ocenić polską konkurencyjność cenową w takich grupach towarowych, jak: wyroby hutnicze, zwłaszcza stalowe; materiały budowlane, w tym drewniane panele podłogowe, drzwi i okna oraz szkło budowlane; urządzenia energetyczne i sprzęt elektryczny, meble i sprzęt oświetleniowy; artykuły spożywcze, zwłaszcza produkty mleczarskie oraz niektóre rodzaje sprzętu wojskowego i logistycznego (w tym telekomunikacyjnego), jak przede wszystkim w zakresie usług technicznych w sektorze nafty i gazu oraz energetycznym i stoczniowym. Konkurencyjność jest gorsza w przypadku tych dziedzin, w których produkty krajów azjatyckich (Chiny i Indie, które przeważają na rynku omańskim) spełniają podstawowe wymogi jakościowe.

Stosunkowo słaba promocja polskich marek wynika m.in. z częstego korzystania z zagranicznych pośredników, którzy sprzedają do krajów regionu polskie produkty pod własną marką. Wynika to przede wszystkim z niechęci (a przeważnie z braku możliwości finansowych) polskich producentów do ponoszenia niemałych kosztów promocji swoich produktów na odległych rynkach i niewystarczającego wsparcia ze strony państwa. Niestety, polskie firmy rzadko wyrażają zgodę na dostarczanie do testowania darmowych próbek swoich produktów, co w przypadku firm amerykańskich, zachodnio-europejskich, japońskich i południowo-koreańskich jest regułą. Nie uczestniczenie polskich firm w targach i wystawach w krajach regionu Zatoki Arabskiej jest w znacznej mierze spowodowane brakiem tych imprez na liście objętych częściową refundacją.

4. Potencjalne dziedziny rozwoju handlu i współpracy gospodarczej obejmują:

• Rolnictwo i przemysł przetwórstwa żywności oraz gospodarka wodna: dostawy narzędzi i maszyn rolniczych oraz budowa zakładów przetwórstwa rolnego; dostawy płodów rolnych i tusz zwierzęcych: wołowych i baranich; artykułów żywnościowych, w tym mleczarskich, wędlin wołowych i drobiowych oraz przetworów warzywno-owocowych i soków owocowych; budowa sieci nawadniających i stacji uzdatniania wody oraz oczyszczalni ścieków.
• Przemysł surowców mineralnych, chemiczny i papierniczy: dostawy surowców mineralnych, zwłaszcza ropy naftowej i produktów petrochemicznych; wzajemne inwestycje w obiekty przerobu i dystrybucji produktów ropy naftowej oraz gazu ziemnego; usługi w zakresie poszukiwania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, budowa obiektów wydobywczych, linii przesyłowych i dystrybucyjnych; dostawy wyrobów chemicznych i kauczukowych, m.in. artykułów plastycznych, wyrobów szklanych i ceramicznych, przędz włókien syntetycznych, opon samochodowych; dostawy produktów drzewnych i papierniczych, m.in. płyt pilśniowych i wiórowych oraz papieru gazetowego.
• Przemysł hutniczy: dostawy produktów stalowych oraz konstrukcji przemysłowych.
• Przemysł energetyczny: projektowanie i wykonawstwo obiektów energetycznych, linii transmisyjnych energii elektrycznej i stacji transformatorowych; dostawy wyposażenia energetycznego: kotłów, turbin, transformatorów, kabli itp.; dostawy silników i innych wyrobów elektrycznych, w tym oświetleniowych.
• Gospodarka morska: dostawy statków handlowych oraz rybackich i baz przetwórczych i ich wyposażanie; budowa i wyposażenie stoczni morskich; budowa i dostawy wyposażenia zakładów przetwórstwa rybnego i chłodni; usługi w zakresie szkolenia personelu pływającego.
• Przemysł maszynowy: dostawy pojazdów samochodowych i silników wysokoprężnych; dostawy lekkiego sprzętu pływającego, m.in. jachtów i łodzi motorowych; dostawy narzędzi i aparatury elektrotechnicznej.
• Przemysł opakowaniowy: dostawy maszyn pakujących, m. in. do rozlewu wody pitnej; dostawy surowców, półproduktów i gotowych opakowań; usługi poligraficzne w zakresie druku opakowań i etykiet.
• Lotnictwo cywilne: dostawy samolotów i helikopterów dla celów sanitarnych, pożarniczych i rolniczych.
• Przemysł obronny: dostawy sprzętu i amunicji wojskowej dla potrzeb sił zbrojnych Omanu; dostawy środków ochrony osobistej, m. in. kamizelek ochronnych i masek gazowych; dostawy małych samolotów (Skytruck i Bryza); dostawy sprzętu telekomunikacyjnego i radiolokacyjnego; dostawy łodzi desantowych i kutrów patrolowych; szkolenie kadry wojskowej.
• Ochrona zdrowia: dostawy sprzętu szpitalnego, diagnostycznego i laboratoryjnego; zatrudnienie polskich lekarzy i pielęgniarek w szpitalach w Omanie; leczenie i rehabilitacja pacjentów omańskich w polskich ośrodkach ochrony zdrowia.
• Turystyka: współpraca między polskimi i omańskimi biurami podróży; wymiana zorganizowanych grup i turystów indywidualnych.
• Kształcenie studentów omańskich w Polsce oraz usługi polskich specjalistów w Omanie;

5. Wnioski

A. Zwiększenie skali wymiany towarowej i inwestycji kapitałowych do poziomu odpowiadającego potencjałowi przemysłowo-ekonomicznemu Polski (i jej roli w UE) oraz Omanu wymaga intensyfikacji bezpośrednich kontaktów biznesu obu krajów i stałej obecności na rynku we współpracy z miejscowymi partnerami.

B. Koncentracji na usuwaniu barier po naszej stronie winno towarzyszyć wdrażanie rozwiązań systemowych obejmujących m.in.:

• wdrożenie pakietu zachęt eksportowych na rynki KR, w tym Omanu;
• rozszerzenie zakresu imprez targowo-wystawienniczych objętych systemem dotacji.

C. Ograniczenia w handlu i współpracy gospodarczej występujące po stronie omańskiej odnoszą się w równej mierze do wszystkich partnerów gospodarczych. Stosunkowo zasobny i chłonny rynek jest otwarty dla wszystkich państw (bojkotowany jest jedynie Izrael). Międzynarodowa konkurencja zmusza do stałej troski o cenę i jakość towarów oraz do utrzymywania bezpośrednich, osobistych kontaktów z partnerami omańskimi.

Ambasada RP w Rijadzie

Powrót