Rynki zagraniczne.

Powrót

Świat

05-02-20

GSP :: Generalny System Preferencji Celnych Unii Europejskiej

Generalny System Preferencji Celnych Unii Europejskiej został stworzony w 1968r. Założeniem tego systemu jest udzielanie przez kraje unijne preferencji celnych wszystkim krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym, w myśl hasła ”Rozwój poprzez handel”. Preferencje celne w ramach w/w systemu nie są wzajemne. Mają charakter autonomiczny.

Podstawy prawne

Obecnie obowiązujący system GSP UE został wprowadzony rozporządzeniem Rady Nr 2501/2001 z dnia 10 grudnia 2001 r. „O stosowaniu systemu generalnych preferencji taryfowych w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2004 r.”, a następnie zmienionym rozporządzeniem Rady Nr 815/2003 z 8 maja 2003 r. oraz rozporządzeniem Rady Nr 2331/2003 z dnia 23 grudnia 2003 r., które wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.

Lista krajów, którym Unia Europejska przyznaje GSP (tzw. beneficjentów systemu GSP) zawarta jest w Aneksie I do wspomnianego rozporządzenia. Lista ta obejmuje obecnie 179 krajów, spośród których 49 uważanych jest za najbiedniejsze (tzw. LDC). Kraje LDC wymienione są w kolumnie H Aneksu I do rozporządzenia Rady 2501/2001.

Funkcjonowanie GSP Unii Europejskiej

Stosowany przez Wspólnotę system GSP przewiduje weryfikację listy krajów objętych tym systemem poprzez usunięcie danego kraju/obszaru celnego z listy beneficjentów systemu (tzw. „graduation”). Usunięcie to może nastąpić, gdy dany kraj osiągnie określony poziom eksportu towarów przemysłowych lub rozwoju gospodarczego, mierzony wartością PKB na głowę mieszkańca. Kraj ten musi spełniać jeden z powyższych warunków przez kolejne 3 lata, przy czym nie musi być to ten sam warunek w poszczególnych okresach.

Unijny system GSP przyznaje produktom importowanym z krajów najmniej rozwiniętych (LDC) bezcłowy dostęp do rynków UE dla wszystkich towarów z wyjątkiem broni, amunicji, bananów, cukru i ryżu. Natomiast dla wszystkich pozostałych krajów przewiduje obniżki stawek celnych, opierając się na wrażliwości (sensitivity) produktów (Aneks IV do rozporządzenia Rady 2501/2001) oraz szczegółowych porozumieniach tzw. „premiach” w ramach GSP. Specjalnymi obniżkami stawek celnych objęte są kraje, które:

• przestrzegają przepisów dotyczących prawa pracy zdefiniowanych przez konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy lub
• stosują się do zaleceń w zakresie ochrony środowiska oraz
• zwalczają produkcję i przemyt narkotyków.

Ponadto, na liście krajów objętych preferencjami, zaznaczono szereg ograniczeń sektorowych, tzn. wskazano sektory, w których wytwarzane produkty są wyłączone z systemu GSP dla danego kraju. Istnieją zatem sektory, które preferencjami celnymi nie są objęte, a także takie, które z listy GSP zostały „usunięte” czasowo i dopiero po spełnieniu określonych wskaźników ekonomicznych mogą na nią powrócić.

W unijnym GSP przewidziano także możliwość zastosowania typowej klauzuli ochronnej w handlu (safeguard) lub tzw. klauzuli wycofania preferencji (temporary withdrawal clause) wobec państwa, które stosuje nieuczciwe praktyki (np. niewolnictwo, pranie brudnych pieniędzy, nieefektywną kontrolę przemytu narkotyków, naruszenie konwencji międzynarodowych). Obecnie, w wyniku zastosowania klauzuli wycofania preferencji, z systemu GSP nie korzysta Myanmar.

Więcej informacji na temat systemu GSP można znaleźć http://europa.eu.int/comm/trade/issues/global/gsp/gspguide.htm

Dodatkowych informacji udziela Pani Gabriela Kulesza, tel: (022) 693 46 61, e-mail: gabriela.kulesza@mg.gov.pl

Powrót